سلامت نیوز:پسابهای صنعتی، فاضلاب و زباله شهری و سموم كشاورزی بیمحابا در سایه بیتدبیری و البته سكوت مسئولان، منابع آبی و دریای مازندران را آلوده میكنند و آب از آب تكان نمیخورد؛ پیامد این بیتدبیری و تاخت وتاز آلایندهها، سونامی سرطانی است كه هماكنون بلای جان مازندرانیها شده است.
به گزارش سلامت نیوز به نقل از قانون ،سلامت مردم تنها مسالهای است که نمیتوان آن را بهشوخی گرفت اما هستند مسئولانی که حتی سلامت مردم را نیز بهشوخی گرفتهاند. چگونه میشود مسئولانی که یک کارخانه معروف آب معدنی را به دلیل آلوده بودن پلمب میکنند، در قبال آلودگی آب بیش از ۳ میلیون نفر از اهالی مازندران سکوت میکنند. بهگفته کارشناسان و فعالان محیط زیست کیفیت آب آشامیدنی مازندران بهگونهای شده که اکنون میتوان بهجرات گفت مازندرانیها فاضلاب مینوشند. فاضلابهای شهری، یكی از مهمترین دلایل آلودگی آب در این استان است. ماجرا این است كه فاضلاب شهری در مازندران نخست وارد چاههای جذبی میشود؛ باتوجه به اینكه سطح دسترسی به آبهای زیرزمینی درحدود 40 سانتیمتر است؛ فاضلاب بهراحتی وارد آبهای زیرزمینی میشود. پس از آن اندک فاضلابی که نتوانسته به سفرههای زیرزمینی نفوذ کند، توسط تانکرهایی در رودخانهها یا دریا تخلیه میشوند. همه این عوامل دست در دست هم دادهاند تا مازندران بر سکوی نخست سرطان گوارش در کشور قرار گیرد. بر اساس یک آمار تایید نشده از هر 8 نفر یک نفر در مازندران به سرطان گوارش مبتلا میشود.
شبكههای ناقص فاضلاب
احداث شبکه فاضلاب در شهرهای ساحلی بهفوریت در دولت و مجلس تاکید شده بود اما این فوریت و تاکید هیچ دستاوردی برای این شهرها نداشته است. تنها چند تصفیهخانه نیمهفعال در این استان وجود دارد که فقط درصدی از آب مورد نیاز جمعیت شهرها را پوشش میدهد و مابقی فاضلاب شهرها یا وارد آبهای زیرزمینی میشود یا توسط تخلیهچیهای فاضلاب چاه کشیده و در رودخانهها تخلیه میشود. این فاضلابها با انواع و اقسام میکروبها و انگلها به دریا وارد میشوند.تاکنون فاضلاب مطالبه مردم از مسئولان نبوده است. هنگامی که حتی بسیاری از مردم مازندران از نبود شبکه فاضلاب در شهرشان اطلاع ندارند چگونه میتوان انتظار داشت که بحث فاضلاب در اولویت مسئولان باشد.
رودخانهها بدون ماهی
محسن مسعودیان، عضو هیات علمی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری با اشاره به اینكه انواع آلودگیهای به وسیله فاضلابهای کشاورزی، صنعتی و دامی وارد رودخانهها و منابع آبی زیرزمینی مازندران میشود؛ به ایسنا گفت: «ماهیان رودخانههای مازندران نسبت به 30 سال گذشته با کاهش رو بهرو شده و یا از بین رفته است، همچنین از نظر کیفی نیز تغییرهای محسوسی داشتهاند که تمام این موارد از آلودگی آب رودخانهها نشات میگیرد. افزایش نیازهای مداوم به مصرف آب بدون توجه به منابع و احداث سازههای تصفیه، موجب بروز مشکلاتی چون آلودگی آب میشود. وقتی کیفیت آب رودخانهای تغییر میکند، این تغییرات موجب تغییر گونههای گیاهی، حیوانات و آبزیان نیز میشود». او ادامه داد: «با توجه به اینکه کشور در دوره خشکسالی قرار دارد و این دورههای اقلیمی تکرارپذیر هستند، شاهد وضعیت مطلوب آبی در کشور نیستیم.مهمترین مساله در این زمینه، شیوه استفاده در مصرف آب است، بدین معنی که وقتی مصرف نسبت به منبع موجود بیشتر باشد، بحران ایجاد شده و منابع آبی تحلیل میرود. عملکرد نامناسب ما نسبت به آب های زیرزمینی و سطحی یکی از دلایل بروز بحران آب است، به طوری که وقتی آب ورودی به منابع زیرزمینی کم باشد تغییر در چرخه آب ایجاد میشود که نمونه آن در خشک شدن دریاچه ارومیه نمود پیدا کرده است. از حدود ۴۰ تا ۵۰ سال در شرق استان آب زیرزمینی کاهش یافته و به این دلیل میانکاله دچار مشکل شده است، اما این امر در غرب مازندران، اوضاع بهتری دارد هرچند غرب مازندران همچنان نیازمند دقت بیشتری در مدیریت مصرف آبهای زیرزمینی است تا دچار خشکی همچون شرق استان نشود.با توجه به اینکه کشور به لحاظ منابع آب زیرزمینی مورد تهدید قرار دارد کشاورزان نیز باید نسبت به مصرف آب، نکات لازم را رعایت کنند. برخی از کشاورزان اقدام به حفر چاههای غیرمجاز و اقدام تامین آب از منابع زیرزمینی میکنند که باید کنترل جدید در این امر صورت گیرد».
صنایع متهم آلودگی آب
یكی از متهمان اصلی پرونده آلودگی آب در مازندران صنایعی هستند كه بدون توجه به امكانات، ظرفیت و پتانسیل استان تشكیل شده و توسعه یافتهاند. بسیاری از مسئولان مازندرانی بر این باورند كه توسعه مازندران فقط با كشاورزی امكانپذیر نیست و بههمیندلیل باید استان در همه بخشهای صنعتی توسعه یابد. درحالحاضر، بعضی از صنایع همانند سیمان، خودروسازی، تولید میلگرد و ... در استان مازندران فعال هستند. مسئولان بهدنبال استقرار صنایع دیگر در این استان هستند. براساس آمار، 48 شهرك صنعتی در مازندران وجود دارد كه از این تعداد فقط هشت شهرك صنعتی تصفیهخانه فاضلاب دارد. صنایع سهم بالایی در آلایندگی آب دریا و رودخانه دارند.در چنددهه اخیر استقرار صنایع در مازندران براساس آمایش سرزمینی انجام نشده است، چراكه بسیاری از صنایع موجود در استان جایگاهشان در مازندران نیست. اغلب شهركهای صنعتی در كنار نهرهای كشاورزی و رودخانههای اصلی استان قرار دارند كه موجب آسیبهای فراوان به كشاورزی و دریا شدهاند.نكته قابل توجه اینجاست كه بسیاری از جمعیت ساكن مانند صیادان و كشاورزان در این استان از طریق دریا ارتزاق میكنند. نمیتوان به بهانه صنعت كه درنهایت هزار شغل ایجاد میكند، زندگی هزاران نفر دیگر را از بین برد كه شغل موروثیشان كشاورزی و ماهیگری است. از سوی دیگر، آبزیان كه بخش عمدهای از آن در شمال كشور تامین میشود، محصول استراتژیك كشور است.
صنایعی كه دریا را فاضلاب كرد
سهیل اولادزاد، كارشناس محیطزیست، درباره مشكلات شهركهای صنعتی در مازندران، به «قانون» گفت: « در استانهای شمال كشور منطقه مناسبی برای استقرار صنایع وجود ندارد چراكه شهركهای صنعتی در كنار رودخانه یا جنگل قرار دارند. اغلب شهركهای صنعتی استان مازندران در كنار رودخانه واقع شدهاند. برای مثال كنار رودخانه تلار سوادكوه شمالی شهرك صنعتی شورمست، اسلامشهر، بشل و یا در دو متری رودخانه قائمشهر، شهرك صنعتی سنگتاب قرار دارد.مهمترین دلیل قرارگیری شهركهای صنعتی در كنار رودخانهها دسترسی سریع و راحت به منابع آبی است. بسیاری از صنایع مستقر در مازندران آسیبهای مخرب و فجایعی زیستمحیطی برای این استان به بار آوردهاند. یكی از این فجایع زیستمحیطی آلودگی آب دریا و تبدیل قسمت جنوبی دریای مازندران به فاضلاب سیار است.
بیشتر آنها تصفیهخانه فاضلاب ندارند و پسابهای صنعتی، مستقیم وارد آب رودخانه میشوند».اولادزاد با اشاره به اینكه بر اساس گزارش سازمان آب، دبی آب رودخانه سیاهرود از فاضلاب آن در 6 ماه از سال كمتر است، گفت:« این مساله درباره بسیاری از رودخانهها نیز صدق میكند. از آنجاییكه این رودخانهها به دریا ریخته میشوند، تاثیر مستقیمی بر دریای مازندران میگذارند. این رودخانهها در مسیر خود شالیزارها را نیز مشروب میكنند كه در نهایت سموم كشاورزی نیز به آن اضافه میشود».او با تاكید بر اینكه استفاده بیمحابا و غیراصولی از كودهای كشاورزی یكیدیگر از مشكلات این استان است، بیان كرد: «كشاورزان و باغداران این استان با كوچكترین مساله از كودهای كلره در مزارع و باغهای خود استفاده میكنند وكارشناسان جهاد كشاورزی نیز این مساله را تشدید میكنند، چراكه آنها كشاورزان را به استفاده بیشتر از سم برای افزایش برداشت از سطح تشویق میكنند.
ازسویدیگر، شركتهایی بهنام محیطزیست اقدام به توزیع كود آلی بهجای كمپوست میكنند. این در حالی است كه كشاورزان به 20 درصد كود آلی نیاز دارند اما در این كودها فقط دو درصد كود آلی است. این كار باعث بیاعتمادی كشاورزان شده است».این كارشناس محیطزیست یادآور شد:«میتوان برای مقابله با آفت از جایگزینهای زیستی استفاده كرد. بهعنوان مثال میتوان از نوعی زنبور برای مقابله با كرم ساقهخوار برنج استفاده كرد كه هیچگونه آسیبی برای محیطزیست ندارد». مردم استانهای شمال كشور خاطره خوشی از ممنوعیت صنایع ندارند. چون آنها مهمترین دلیل بیكاری را نبود صنایع میدانند. این درحالی است كه میتوان از صنایع هایتك، تبدیلی و گردشگری به خوبی در این استان استفاده كرد. تاكنون نگاه مسئولان در استان مازندران بهسوی صنایع آلاینده بود تا هایتك و تبدیلی؛ شهركهای صنعتی موجود خود گواه روشنی براین مساله است.
نظر شما